Jindřich I.

Kníže Jindřich I. Bradatý


vládl: 1232-1238

Uzupełniająco Kníže Jindřich I. Bradatý


Henryk I Brodaty (Jędrzych I Brodaty) (ur. pomiędzy 1165/1170 w Głogowie, zm. 19 marca 1238 w Krośnie Odrzańskim) – książę wrocławski w latach 1201-1238, opolski 1201-1202, kaliski 1206-1207 i od 1234, lubuski do 1206, 1210-1218 i od 1230, od 1232 książę krakowski, od 1234 w południowej Wielkopolsce po rzekę Wartę, od 1230 opieka nad Opolem, od 1232 opieka nad Sandomierzem, od 1234 r. pełnia władzy nad Opolszczyzną (przekazanie Kazimierzowicom w zamian ziemi kaliskiej pod swoim zwierzchnictwem), ze śląskiej linii dynastii Piastów, założyciel tzw. dynastii Henryków Śląskich.


Ślub Henryka I Brodatego z Jadwigą z Andechs, według ikonografii z XIV w. Henryk I Brodaty (w ówczesnej polszczyźnie mówiono Jędrzych, a nie Henryk) był czwartym pod względem starszeństwa synem Bolesława I Wysokiego i Krystyny, jego drugiej małżonki, pochodzącej z Niemiec. W chwili urodzenia najprawdopodobniej nie był przewidywanym dziedzicem schedy po ojcu (zgodnie z ówczesną praktyką zostałby przeznaczony do stanu duchownego), jednak wobec przedwczesnej śmierci starszych braci (Bolesława, Konrada i Jana) i kariery kościelnej przyrodniego brata Jarosława, już około 1190 r. stał się jedynym spadkobiercą. Wtedy to Bolesław zaczął wdrażać syna w arkana wielkiej polityki, żeniąc go z Jadwigą, córką księcia Meranu, Bertolda VI, spokrewnioną z cesarzami Niemiec, władcami Węgier, Czech, Austrii i Francji.


W chwili śmierci Bolesława Wysokiego 7 lub 8 grudnia 1201 r., Henryk był dobrze przygotowany do przejęcia władzy, choć nie obyło się bez przejściowych trudności. Na początku 1202 r. stryj Henryka, dotychczasowy książę raciborski, Mieszko IV Plątonogi, śmiałym atakiem zdobył przyłączoną zaledwie w 1201 r. przez Bolesława Wysokiego (po śmierci syna Jarosława) Opolszczyznę. Ambitny książę zająłby z pewnością więcej ziem, gdyby nie zgodna postawa kościoła, który stanął murem za Henrykiem. Pokój zawarty za pośrednictwem arcybiskupa gnieźnieńskiego Henryka Kietlicza oraz hierarchów krakowskiego (Pełki) i wrocławskiego (Cypriana) nie był jednak zbyt korzystny dla nowego księcia śląskiego – nie tylko musiał się on zrzec świeżego nabytku ojca, ale jeszcze zapłacić dużej wielkości okup w wysokości 1000 grzywien srebra.


Henryk I Brodaty zmarł 19 marca 1238 r. w Krośnie Odrzańskim. Całość swojego dziedzictwa pozostawił jedynemu pozostałemu przy życiu synowi, Henrykowi II Pobożnemu. Z małżeństwa z Jadwigą z Andechs posiadał w sumie czterech synów (oprócz Henryka także Bolesława i drugiego nieznanego z imienia zmarłego w dzieciństwie przed 1208 r., oraz Konrada Kędzięrzawego zmarłego tragicznie w wyniku wypadku podczas polowania w 1213 r.) oraz cztery córki (Agnieszkę, Zofię i Annę zmarłe w dzieciństwie oraz Gertrudę – niedoszłą małżonkę Ottona Wittelsbacha, późniejszą ksienię klasztoru w Trzebnicy).