Bołtuć, Mikołaj

Generał brygady Mikołaj Bołtuć

(1893 - 1939)



1928 - 1930 - velitel pohraniční brigády
1930 - 1937 - velitel 19. pěší divize
1937 - 1939 - velitel 4. divize
1939 - velitel operační skupiny Východ
1939 - velitel operační skupiny Grudziądz-Brodnica
1939 - padl v akci

Mikołaj Bołtuć urodził się 21 grudnia[prosinec] 1893 roku w Petersburgu. Był synem Ignacego i Anny z Łabuńskich. W Petersburgu uczęszczał do gimnazjum i tu uzyskał maturę.


W 1911 r. ukończył Korpus Kadetów w Omsku, a w 1913 r. Szkołę Piechoty w Petersburgu. Podczas I wojny światowej, od 1914 r. do 1917 r. służył w armii rosyjskiej na różnych stanowiskach podoficerskich i oficerskich. Dowodził między innymi batalionem piechoty na froncie niemieckim. W grudniu[prosinec] 1917 r. przeszedł do III Korpusu Polskiego (styczeń[leden]-sierpień 1918 r.), a po jego rozwiązaniu w do 4 Dywizji Strzelców gen. Lucjana Żeligowskiego (październik[říjen] 1918 r.-czerwiec[červen] 1919 r.). Po powrocie do kraju znalazł się w 31 Pułku Strzelców Kaniowskich Objął dowództwo kompanii, następnie batalionu, z którym uczestniczył w wojnie polsko-radzieckiej. W lipcu[červenec] 1920 r. objął dowództwo tego pułku. Wraz z nim bronił Zamościa przed Armia Konną Budionnego. W okresie od 1 listopada 1921 r. do października[říjen] 1922 r. studiował na pierwszym kursie doszkolenia oficerów w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie a w okresie późniejszym szkolił się w Paryżu. Do przewrotu majowego piastował różne stanowiska sztabowe, m.in. jako szef Oddziału IIIa (Operacyjnego) i szef wydziału w Dowództwie „Wschód". Od 1926 pełnił funkcję oficera do specjalnych poruczeń w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. W 1928 r. został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza, gdzie przez dwa lata dowodził brygadą. W lipcu[červenec] 1930 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty w Wilnie, a od października[říjen] pełnił obowiązki dowódcy tej dywizji. Od października 1936 r. do wybuchu wojny dowodził 4 Dywizją Piechoty w Toruniu.


Zgodnie z planem mobilizacyjnym wyznaczony został na dowódcę Grupy Operacyjnej „Wschód" w składzie armii „Pomorze". Początkowo jej zadaniem miała być osłona ewentualnej polskiej demonstracji siły w przypadku niemieckich prób opanowania Gdańska. W wyniku zaostrzenia się sytuacji, zadaniem grupy stała się obrona południowego odcinka polskiego Pomorza.


Po wybuchu wojny, na czele swej Grupy Operacyjnej uczestniczył w bitwie w Borach Tucholskich. Po jej zakończeniu, wraz z pozostałymi siłami Armii „Pomorze" wycofywał się w kierunku południowo-wschodnim. 11 września[září] dotarł wraz z powierzonymi mu siłami w rejon bitwy nad Bzurą. Uczestniczył w natarciu na lewym skrzydle wojsk polskich. Siłami 126 dywizji piechoty zajął Łowicz. 14 września, na skutek meldunków o nadciągających spod Warszawy niemieckich jednostkach pancernych wydał rozkaz o wycofaniu na północny brzeg Bzury. Następnie uczestniczył w walkach obronnych, a od 17 września - odwrotowych na Warszawę. 22 września 1939 r., podczas próby przebicia się do Warszawy z rejonu Palmir wywiązała się krwawa, wielogodzinna bitwa pod Łomiankami Górnymi. Natarcie polskie załamało się, a gen. Bołtuć zginął w walce.


Został pochowany w Warszawie na cmentarzu Wojskowym w Warszawie na Powązkach.


Żonaty z Marią Wesołowską.


Awanse: kapitan 1917 r., major 1919 r., podpułkownik 1923 r., pułkownik 1928 r., generał brygady 1938 r.


Odznaczony m.in.: Orderem Virtuti Militari V kl., Orderem Polonia Restituta III i IV kl., Krzyżem Walecznych 4-krotnie/=stupně/.

Fotografie





Zdroj: http://audiovis.nac.gov.pl/haslo/438:333/

General brygady Mikolaj BOLTUC (21 Dec 1893 - 22 Sep 1939)


1925 - 1930: C.O. Borderguard Brigade
1930 - 1936: Commander of Infantry, 19. Infantry Division
1936: Acting C.O. 19. Infantry Division
1936 - 1939: C.O. 4. Infantry Division
1938: Promoted to General brygady
1939: Commander of Operations Group East, Pomorze Army


Principal sources:
Generalicja Polska (I & II), by Henryk P. Kosk
Andris J. Kursietis, personal archives